محدثه غلامی فرح آبادی، غلامعلی رنجبر، علی دهستانی کلاگر، نادعلی باقری،
دوره ۸، شماره ۱ - ( ۵-۱۴۰۰ )
کیفیت نان به کمیت و کیفیت پروتئین آرد گندم بستگی دارد و این مستلزم استفاده از ارقام مناسب گندم میباشد. هدف از این مطالعه بررسی کیفیت نانوایی لاینهای دابلدهاپلوئید گندم و ارتباط بین خصوصیات کیفی با پروتئینهای ذخیرهای گلوتنین بوده است. صفات مرتبط با کیفیت نانوایی ۳۰ لاین دابلدهاپلوئید گندم بههمراه والدین و همچنین دو رقم Ehsan و Morvarid بهعنوان شاهد مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمون SDS-PAGE جهت مشخص نمودن میزان پروتئین کل و ارتباط بین پروتئینهای ذخیرهای بذر با خصوصیات کیفی انجام شد و سپس آزمون بیان ژنهای دخیل در کیفیت نانوایی صورت گرفت. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپهای گندم اختلاف معنیداری در تمامی صفات مورد ارزیابی وجود دارد. بیشترین میزان حجم رسوب زلنی مربوط به لاینهای DH-۱۴۳ و DH-۱۵۹ (بهترتیب با ۳۴ و ۳۱ میلیلیتر)، بیشترین گلوتن مرطوب مربوط به DH-۱۵۹ (۷۷,۸۰ گرم) و DH-۱۴۳ (۷۴,۸۵ گرم)، بیشترین گلوتن خشک مربوط به DH-۱۵۹ (۲۶,۲۱ گرم) و DH-۱۴۳ (۲۵,۱۱ گرم) و بیشترین میزان جذب آب مربوط به DH-۱۵۹ (۵۱,۵۹ درصد) و DH-۱۴۳ (۴۹,۷۴ درصد) بود. همچنین بیشترین محتوای پروتئین مربوط به DH-۱۴۳ (۱۸,۰۳ درصد) و DH-۱۵۹ (۱۷,۷۲ درصد) بود. بررسی خصوصیات کیفی نانوایی نشان داد که لاینهای DH-۱۴۳ و DH-۱۵۹ مطلوبتر میباشند. نتایج آزمون SDS-PAGE مشخص نمود که بالاترین میزان پروتئین دانه مربوط به لاینهای DH-۱۴۳ و DH-۱۵۹ (بهترتیب ۲۸,۲۳ و ۲۶,۶۳ میکروگرم در میلیلیتر) میباشد. بر اساس نتایـج حاصـل از آزمـون بیـان ژن (Real-Time PCR) مشخص شد که لاینهای DH-۱۵۹ و DH-۱۴۳ میزان بیان بالاتری را برای ژنهای HMW-X، HMW-Y و PDIL در مقایسه با رقم شاهد از خود نشان دادند. با توجه به نتایج حاصله از این مطالعه، لاینهای DH-۱۴۳ و DH-۱۵۹ را میتوان در برنامه اصلاحی برای بهبود کیفیت نانوایی گندم مورد استفاده قرار داد.