۴ نتیجه برای نشانگرهای مولکولی
عاطفه کاویانی چراتی، حسین صبوری، حسین علی فلاحی، عیسی جرجانی،
دوره ۳، شماره ۱ - ( ۶-۱۳۹۵ )
چکیده
بهمنظور تجزیه ژنتیکی صفات مربوط به خصوصیات سنبله در جو آزمایشی، با ۱۰۰ خانواده نسل F۳ و F۴ جو حاصل از تالقی بادیا × کومینو در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. صفات زراعی شامل طول سنبله، تعداد دانه در یک سنبله، تعداد کل سنبله، وزن کل سنبله، طول دانه و قطر دانه مورد اندازهگیری قرار گرفتند. نقشه پیوستگی جمعیت با ۷ نشانگر SSR و ۶۹ آلل چندشکل iPBS تهیه شد که ۲/۶۳۲ سانتی مورگان از ژنوم جو را پوشش داد. تجزیه QTL به روش مکانیابی فاصلهای مرکب )CIM )انجام شد و تعداد ده QTL برای صفات مورد مطالعه، با اثر افزایشی )۰۷/۱۲۷ برای تعداد سنبله تا ۶۲۵/۰ -میلیمتر برای طول دانه( مکانیابی گردید. واریانس فنوتیپی توجیه شده توسط این QTLها از ۹/۱۰ تا ۹/۱۲ درصد متغیر بود که بیشترین آن مربوط به صفت طول سنبله در نسل F۳ و کمترین آن برای صفت تعداد کل سنبله در نسل F۳ و وزن کل سنبله در نسل F۴ بود. همه QTLهای شناسایی شده دارای اثرات بزرگ بودند و پس از تعیین اعتبار میتوانند در برنامههای اصالحی و انتخاب به کمک نشانگر مورد استفاده قرار گیرند.
محمدرضا جعفرزاده رزمی، سعید نواب پور، حسین صبوری، سیده ساناز رمضان‌پور،
دوره ۶، شماره ۲ - ( ۱۲-۱۳۹۸ )
چکیده
بهمنظور تجزیه ژنتیکی صفات زراعی در برنج، آزمایشی با ۱۱۶ رگه خویش آمیخته نوترکیب F۹ حاصل از تلاقی ارقام اهلمی‌طارم × سپیدرود در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبدکاووس با سه تکرار در سال‌‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ اجرا شد. نقشه پیوستگی جمعیت با ۸۰ نشانگر SSR، ۲۸ آلل چندشکل iPBS (۷۹ آلل چندشکل)، ۷نشانگر IRAP (۱۷ آلل) و ۲۶ نشانگر ISSR (۷۰آلل) تهیه شد که ۱۲۷۵,۴ سانتی مورگان از ژنوم برنج را پوشش داد. تجزیه QTL به روش مکانیابی فاصلهای مرکب (CIM) انجام شد و در مجموع دو سال، پانزده QTL برای صفات مورد مطالعه مکانیابی شد. اثر افزایشی QTLهای ردیابی شده بین ۶,۷۲۵ گرم برای وزن دانه تا ۸۵,۶۲۶- گرم برای وزن دانه متغیر بود. واریانس فنوتیپی توجیه شده توسط این QTLها نیز از ۱۱,۳تا ۲۰ درصد متغیر بود. بیشترین میزان توجیه، مربوط به QTL وزن دانه در سال اول آزمایش بود. از بین QTLهای ردیابی شده، qGWهای روی کروموزوم یک بهعنوان QTLهای پایدار و بزرگ اثر برای افزایش وزن دانه برنج (Oryza sativa L.) شناسایی شد که پس از تعیین اعتبار می‌‌تواند در برنامههای اصلاحی و انتخاب به کمک نشانگر مورد استفاده قرار گیرد.
محمود اصلان پرویز، ورهرام رشیدی، منصور امیدی، علیرضا اطمینان، علیرضا احمدزاده،
دوره ۸، شماره ۲ - ( ۱۲-۱۴۰۰ )
چکیده
ارزیابی تنوع ژنتیکی یکی از اصول اولیه برنامه های اصلاحی می باشد که شرایط مناسبی جهت بررسی ویژگی های ژنتیکی و شناسایی آلل های جدید برای به نژادگران گیاهی را فراهم می آورد. در این پژوهش تنوع ژنتیکی موجود در ۶۹ ژنوتیپ بومی و لاین اصلاحی گندم دوروم با استفاده از آغازگرهای ISSR، مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از ۱۶ آغازگر در مجموع ۱۶۳ قطعه تکثیر شد که ۱۶۰ قطعه از آنها چندشکل بودند. با توجه به میانگین شاخصهای محتوای چندشکلی (PIC)، قدرت تمایز (Rp) و شاخص نشانگر (MI)، مشخص شد که آغازگرهای استفاده شده کارایی لازم جهت بررسی روابط بین ژنوتیپ‌ها و ساختارهای ژنتیکی را دارند. تجزیه واریانس مولکولی (AMOVA) نشان داد که میزان تنوع درون جمعیتها نسبت به بین جمعیتها بیشتر است. بر اساس مقادیر شاخص های تنوع ژنتیکی مشخص شد که بیشترین تعداد آلل های مشاهده شده (Na)، بیشترین میزان شاخص شانون (I) و درصد مکانهای چندشکل (PPL) مربوط به ژنوتیپ های بومی است. تجزیه خوشه ای و بررسی ساختار جمعیت، تمامی ژنوتیپ های ارزیابی شده را به‌ترتیب در سه گروه اصلی و شش زیرجمعیت دسته‌بندی کردند. به‌طور کلی نتایج به‌دست آمده نشان داد که تنوع ژنتیکی بالایی در درون جمعیت های بومی گندم دوروم وجود دارد؛ بنابراین این مجموعه می تواند بهعنوان یک منبع ژنی با ارزش جهت گزینش لاین های والدینی جهت استفاده در برنامه های اصلاحی گندم دوروم مورد استفاده قرار گیرد.
نسرین اکبری، سیامک علوی کیا، مصطفی ولیزاده،
دوره ۱۰، شماره ۲ - ( ۱۲-۱۴۰۲ )
چکیده
با توجه به افزایش جمعیت جهان و مصرف بالای گندم نان در جوامع بشری و همچنین بالا بودن ضایعات نان که بخش عمده آن ناشی از پایین بودن کیفیت آن است، برنامههای به‌نژادی کیفیت گندم نان از اهمیت بالایی برخوردار هستند. از این‌رو، ارزیابی کیفی دانه‌ها و بررسی تنوع ژنتیکی معیارهای کیفیت نانوایی در لاین‌های حاصل از تلاقی‌ها حائز اهمیت است. به این منظور، الگوی نواری پروتئین‌های گلیادین در ۲۸ لاین اینبرد نوترکیب به‌همراه والدین و ۱۰ رقم تجاری، به روش A-PAGE مورد بررسی قرار گرفت. میزان تنوع بین و درون لاین‌ها و ارقام بر اساس الگوی نواری پروتئین‌های گلیادین با استفاده از روش AMOVA تعیین شد. تجزیه خوشه‌ای نیز برای ارقام و لاین‌های اینبرد نوترکیب صورت گرفت. نتایج حاکی از وجود تنوع بالا در مکانهای ژنی کنترل‌کننده گلیادین با میانگین کل ۷۳,۹۶ درصد بود که درصد چندشکلی در لاین‌ها و ارقام تجاری به‌ترتیب ۹۱.۶۷ و ۵۶.۲۵ درصد برآورد شد. کمترین و بیشترین تعداد نوار گلیادین در ژنوتیپ‌های مورد مطالعه، به‌ترتیب ۱۲ و ۲۵ نوار بود. همچنین بر اساس آماره PhiPT، اختلاف معنی‌داری از لحاظ الگوی پروتئین گلیادین بین ارقام تجاری و لاین‌های اینبرد نوترکیب در سطح احتمال ۵ درصد مشاهده شد. تجزیه خوشه‌ای و آزمون تجزیه به مختصات اصلی با استفاده از الگوی نواری پروتئین‌های گلیادین به‌ترتیب منجر به تشکیل چهار و سه گروه متمایز شد و تا حدودی لاین‌ها را از ارقام مورد مطالعه تفکیک کردند. بیشترین تنوع در زیرواحد ω -گلیادین‌ها مشاهده شد. به‌طور کلی با توجه به نتایج مطالعه حاضر چنین می‌توان گفت که ω-گلیادین‌ها نقش بیشتری در تنوع مورد مشاهده در ژنوتیپ‌های مورد مطالعه و کیفیت نانوایی آنها داشتند.
