۴ نتیجه برای آفتابگردان
فاطمه صحرانورد آذرتمر، مرتضی قدیم زاده، رضا درویش‌زاده،
دوره ۲، شماره ۲ - ( ۱۲-۱۳۹۴ )
چکیده
آگاهی از میزان تنوع ژنتیکی و درک روابط موجود بین ژنوتیپ ها گام مؤثری در راستای حفظ ژرم پلاسم و طراحی برنامه های اصلاحی در گیاهان است. در این مطالعه تنوع ژنتیکی ۱۰۶ لاین مختلف آفتابگردان روغنی با ۳۰ جفت آغازگر ریزماهواره مورد ارزیابی قرار گرفت. در مجموع ۷۱ آلل در لاین های مورد مطالعه شناسایی شدند. تعداد آلل ها در مکان های ریزماهواره بین ۲ تا ۴ عدد متغیر و میانگین تعداد آلل در هر مکان ریزماهواره ۲۰۷/۲ بود. دامنه تعداد آلل موثر از ۰۶/۱ در مکان ژنی ORS۷۱۸ تا ۱۵/۳ در مکان ژنیHA۳۰۴۰ متغیر بود. میانگین تعداد آلل موثر برابر ۶۴/۱ برآورد شد. میانگین محتوی اطلاعات چندشکلی (PIC) برابر ۳۴۴/۰ به دست آمد. با توجه به میزان PIC و تعداد آلل، میتوان بیان نمود که آغازگرهای HA۳۰۴۰ و ORS۷۳۳، مناسب ترین آغازگرها برای بررسی تنوع ژنتیکی و تمایز ژنوتیپ ها می‌باشند. بر اساس ضریب همبستگی کوفنتیک (۴۶/۰r=) مناسب ترین روش برای گروه‌بندی لاین‌های مورد مطالعه، گروه‌بندی بر اساس ضریب تشابه جاکارد با الگوریتم Complete بود. بر اساس این گروه بندی لاین های مورد بررسی در ۴ گروه قرار گرفتند. ۹۶ لاین از ۱۰۶ ژنوتیپ استفاده شده بر اساس مراکز تحقیقاتی مبدا، گروه‌بندی شدند. کمترین فاصله ژنتیکی نی برابر ۰۰۴/۰ بین گروه SPII با ENSAT و INRA-MONTPOL مشاهده شد و بیشترین آن ۲۱۰/۰ بین دو گروه NOVARTIS و HUNGARY مشاهده شد. تجزیه ساختار جمعیت نشان داد به احتمال قوی جمعیت مورد مطالعه دارای ۵ زیرساختار می باشد. بررسی انتساب لاین‌ها به زیرساختار‌ها الگوی خاصی از جمله توزیع جغرافیایی را نشان نداد. از تنوع ژنتیکی و فاصله ژنتیکی که با استفاده از نشانگرهای SSR به دست آمد، میتوان بطور مطلوب در برنامه های تلاقی و بهنژادی آفتابگردان روغنی استفاده کرد.
سیده مریم صالحان، فرهاد نظریان فیروزآبادی،
دوره ۴، شماره ۱ - ( ۶-۱۳۹۶ )
چکیده
گل داوودی (Chrysanthemum morifolium) یکی از مهمترین گیاهان شاخه بریده دنیاست. بررسی تنوع ژنتیکی ارقام داوودی موجود در ایران برای موفقیت برنامههای بهنژادی این گیاه ضروری است. از اینرو، به منظور مطالعه تنوع ژنتیکی ارقام گل داوودی موجود در ایران، ۳۰ رقم در قالب یک طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه کشت شدند. همزمان یک درخت تبارشناسی بر اساس توالی ژن rpoC برای تعدادی از ارقام داوودی ترسیم شد. نتایج تجزیه واریانس دادههای مورفولوژیکی نشان داد که بین ارقام از نظر تقریباً همه صفات اختلاف معنیداری وجود داشت. به طور کلی، ضریب تنوع فنوتیپی برای بیشتر صفات از ضریب تنوع ژنوتیپی بیشتر بود که نشان دهندهی سهم بیشتر عوامل محیطی نسبت به عوامل ژنتیکی بود. صفات عرض برگ، طول دوره گلدهی، قطر نهنج، وزن خشک و وزن تر گل بیشترین وراثتپذیری را در بین صفات نشان دادند. بیشترین همبستگی ژنوتیپی مثبت و معنیداری مربوط به صفت عرض گلچه شعاعی با نسبت سطح برگ به عرض آن بود. بر اساس خوشهبندی وارد، ارقام داوودی به دو خوشه اصلی تقسیمبندی شدند که بیشترین تعداد در خوشه اول بودند. درخت تبارشناسی ارقام داوودی با استفاده از توالی ژن کلروپلاستی و با روش حداکثر درست نمایی (ML) نشان داد که ارقام داوودی ایرانی به گونه موریفولیوم تعلق دارند، این موضوع نشان میدهد که احتمالاً ارقام ایرانی از والدین یکسانی اصلاح شدهاند. بهعلاوه، فاصله ژنتیکی بین ارقام داوودی از ۴/۰ تا ۹/۲ متغییر بود این موضوع نشان میدهد که به اندازه کافی تنوع ژنتیکی بین ارقام داوودی برای استفاده از ژرمپلاسم گل داوودی در برنامههای بهنژادی این گیاه وجود دارد.
خدیجه موسی خلیفانی، رضا درویش زاده، مسعود ابرین بنا، آرام نوری،
دوره ۵، شماره ۲ - ( ۱۲-۱۳۹۷ )
چکیده
آفتابگردان (.Helianthus annuus L) یک محصول مهم زراعی می‌‌باشد که روغن آن ارزش غذایی و اقتصادی بالایی دارد. پوسیدگی پایه‌‌ی ساقه که توسط قارچ‌‌های Sclerotinia sclerotiorum و S. minor ایجاد میشود، یکی از بیماری‌‌های مهم و مخرّب آفتابگردان است. استفاده از ارقام مقاوم به عنوان مهمترین و موثرترین روش برای کنترل بیماری در نظر گرفته میشود. در پژوهش حاضر، ارتباط و پیوستگی بین ۳۰ جفت نشانگر ریزماهواره با مقاومت به سه جدایه S. sclerotiorum و سه جدایه S. minor در ۱۰۰ لاین آفتابگردان با استفاده از نرم‌‌افزارهای Structure و Tassel مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس ۳۰ جفت نشانگر ریزماهواره مورد استفاده در این مطالعه، ساختار ژنتیکی جمعیت به دو زیر جمعیت (۲=K) تقسیم گردید که نتایج حاصل از رسم بارپلات نیز مؤید آن بود. در تجزیه ارتباط با استفاده از نرم‌‌افزار TASSEL از طریق دو روش GLM و MLM ، به ترتیب ۱۴ و ۱۲ نشانگر SSR شناسایی شد که ارتباط معنیداری با نواحی ژنومی کنترل کننده مقاومت به بیماری داشتند و تغییرات قابل توجهی از صفت را توجیه نمودند. شناسایی نشانگرهای مشترک مانند نشانگر ORS۶۱۷ برای جدایه‌‌های M۱ از گونه S.minor و J۱ از گونه S.sclerotiorum می‌‌تواند ناشی از اثرات پلیوتروپی یا پیوستگی نواحی ژنومی دخیل در کنترل مقاومت به این جدایه‌‌ها باشد. به دلیل اینکه این نشانگرها گزینش همزمان مقاومت به چندین جدایه قارچی را امکان‌‌پذیر می‌‌سازد، در برنامههای بهنژادی آفتابگردان جهت انتخاب به کمک نشانگر (MAS) و تولید ارقام مقاوم به بیماری اهمیت اساسی دارد.
مریم رسول زاده اقدم، رضا درویش زاده، ابراهیم سپهر، هادی علی پور،
دوره ۸، شماره ۱ - ( ۵-۱۴۰۰ )
چکیده
کمبود عناصر غذایی از تنش‌های غیرزیستی مهمی است که بر رشد و نمو گیاهان تأثیر می‌گذارد. در این پژوهش، ۷۶ لاین خالص آفتابگردان روغنی جمع‌آوری شده از نقاط مختلف جهان در دو شرایط بهینه و کمبود فسفر قابل جذب به‌صورت مرکب بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلدانی به‌لحاظ برخی صفات فیزیولوژیک مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد کمبود فسفر باعث کاهش میانگین تمام صفات مورد مطالعه آفتابگردان به‌غیر از صفت دمای کانوپی میشود. لاین‌های آفتابگردان روغنی در شرایط بهینه و کمبود فسفر به‌ترتیب در پنج و چهار خوشه گروه‌بندی شدند. لاین‌های ۱۹، ۲۱، ۲۷، ۴۴ و ۷۱ که در شرایط بهینه فسفر در خوشه مطلوب قرار گرفته بودند، در شرایط کمبود فسفر نیز در خوشه مطلوب با عملکرد و اجزای عملکرد بالا گروه‌بندی شدند. براساس شاخص تحمل چندمتغیره MFVD برای هر یک از لاین‌ها با استفاده از ماتریس‌های نسبت و حاصل‌ضرب میانگین صفات مورد مطالعه در شرایط بهینه و کمبود فسفر و تجزیه به مؤلفه‌های اصلی روی ماتریس‌های حاصل محاسبه شد. براساس نتایج بای‌پلات حاصل، لاین‌های ۷۱، ۷۴، ۶۵، ۲۱، ۳۹، ۷، ۱۸ و ۱۱ به‌عنوان لاین‌های مطلوب و متحمل به کمبود فسفر شناسایی شدند.
