|
|
|
![::](./templates/tmpl_yekta/images/cnt_bar_icon_rtl.gif) |
جستجو در مقالات منتشر شده |
![::](./templates/tmpl_yekta/images/cnt_bar_arrow_rtl.gif) |
|
167 نتیجه برای نوع مطالعه: پژوهشي
سیده مریم سیدحسنپور، لیلا نژاد صادقی، زهرا سادات شبر، دانیال کهریزی، دوره 10، شماره 2 - ( 12-1402 )
چکیده
کاملینا با نام علمی Camelina sativa گیاهی یکساله، خودگشن، آلوهگزاپلوئید با توارث دیپلوئیدی و متعلق به خانوادهی براسیکاسه میباشد که شباهت زیادی به گیاه مدل Arabidopsis thaliana دارد. عوامل رونویسی WRKY یکی از مهمترین خانوادههای ژنی در گیاهان هستند که نقش مهمی در تنظیم رشد و نمو و پاسخ به تنشهای مختلف ایفا میکنند. در این پژوهش با استفاده از ابزارها و پایگاههای داده، اعضای خانواده ژنی WRKY در گیاه کاملینا شناسایی و ویژگیهای مختلف آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی تعداد 214 عضو از خانواده ژنی WRKY را در ژنوم گیاه کاملینا مشخص کرد. تمامی ژنهای شناسایی شده دارای دمین عملکردی محافظت شده WRKY و موتیفهای مختلفی در ساختار خود بودند. تجزیه و تحلیل فیلوژنتیکی اعضای شناسایی شده خانواده ژنی WRKY گیاه کاملینا را به چهار گروه اصلی تقسیمبندی کرد. بررسی موقعیت کروموزومی نشان داد که 214 عضو خانواده ژنی WRKY شناسایی شده بهطور نامساوی روی کروموزومهای این گیاه توزیع شدهاند. بهمنظور اعتبارسنجی پژوهش، بیان دو ژن Csa11g065620 و Csa07g035970 که ارتولوگهای دو ژن WRKY8 و WRKY57 درگیر در تنش خشکی بودند، در دو لاین دابلهاپلوئید متحمل (DH 91) و حساس (DH 101) به تنش خشکی در شرایط تنش خشکی بررسی شد. نتایج بررسی بیان ژنها نشان داد که دو ژن مذکور در شرایط تنش خشکی در لاین متحمل (DH 91) بیان بالایی نسبت به شرایط نرمال داشتند، ولی در لاین حساس (DH 101) تفاوت بیان معنیداری بین ژنها مشاهده نشد. نتایج این پژوهش اطلاعات مناسبی را برای مطالعه تکاملی و عملکرد خانواده ژنی WRKY در کاملینا فراهم آورده است و میتواند گامی مفید در پیشبرد مطالعات بیشتر در مورد نقش خانواده ژنی WRKY در گیاه کاملینا باشد.
رمضانعلی پورعلی، محمدهادی پهلوانی، خلیل زینلی نژاد، دوره 10، شماره 2 - ( 12-1402 )
چکیده
افزایش عملکرد دانه در واحد سطح و بهبود کیفیت نان تولیدی از مهمترین اهداف برنامههای بهنژادی گندم در ایران هستند. آگاهی از نحوه کنترل ژنتیکی صفات و دسترسی به نشانگرهای مولکولی یا مورفولوژیکی پیوسته با آنها نیز پیشنیاز هرگونه دستورزیهای ژنتیکی محسوب میگردند. در این مطالعه از تعداد 100 نتاج نسل F1 دایآلل 10 × 10 کامل و دوطرفه استفاده شد تا ژنتیک عملکرد دانه و ارزش نانوایی آنها با استفاده از نشانگرهای STS مرتبط با زیرواحدهای HMWG مورد تحلیل قرار گیرد. این پژوهش در سالهای 1399 و 1400 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. در سال اول 10 رقم گندم شامل گنبد، مروارید، کلاته، احسان، سیروان، بهاران، چمران2، شوش، مهرگان و برات از نواحی جغرافیایی مختلف ایران در مزرعه کشت و با هم تلاقی داده شدند. در سال دوم والدین و تلاقیها در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار کشت و مقادیر عملکرد دانه، تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن دانه، روز تا سبز شدن و ارتفاع بوته از روی آنها اندازهگیری گردید. نتایج بیانگر وجود تفاوت ژنتیکی معنیدار بین والدین بود. تحلیل وراثتپذیری خصوصی نشان داد که تلاقی ارقام بهترین روش بهنژادی برای بهبود عملکرد دانه، تعداد سنبله در بوته و روز تا سبز شدن است. بر همین مبنا، برای بهبود تعداد دانه در سنبله، وزن دانه و ارتفاع بوته روش انتخاب، بازدهی بالاتری خواهد داشت. ارقام مروارید و گنبد بهترتیب بهترین ترکیبشوندههای عمومی برای عملکرد دانه بودند؛ زیرا اثرات ترکیبپذیری عمومی مثبت و معنیداری داشتند. بالاترین ترکیبپذیری خصوصی در تلاقیهای احسان × گنبد، مروارید × چمران 2 و شوش × سیروان مشاهده گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که نشانگرهای STS در شناسایی تفاوت ارزش نانوایی ارقام توانمند بودند. امتیاز کیفی ارقام بین 6 تا 10 برآورد شد و کلاته و برات بهعنوان برترین ارقام شناسایی شدند. برتر شدن رقم برات از هر دو جنبه کمیت و کیفیت در عملکرد تأیید مجددی بر کارآمدی بهنژادی این رقم و بیانگر ارزشمند بودن آن بهعنوان والد حاوی ژنهای مطلوب میباشد. در مجموع، نشانگرهای STS بهکار گرفته شده در این مورد مطالعه، ابزار مفیدی برای بهبود زمینه ژنتیکی گندم و با استفاده از آنها در انتخاب به کمک نشانگر برای ارزش نانوایی هستند.
سیده ساناز رمضانپور، حسن سلطانلو، سعید نواب پور، دوره 10، شماره 2 - ( 12-1402 )
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر قارچ Blumeria graminis (عامل سفیدک پودری) بر بیان برخی ژنهای مرتبط با واکنش مقاومت در جو، از یک قم حساس (افضل)، یک ژنوتیپ نیمهحساس (لاین67) و یک ژنوتیپ مقاوم (لاین104) به بیماری سفیدک پودری جو استفاده گردید. پس از کشت ژنوتیپها در گلخانه، گیاهچههای هفتروزه تلقیح شدند و نمونهبرداری در زمانهای مختلف پس از تلقیح (10-0 روز) انجام شد. تغییر در سطح بیان ژن با استفاده از روش qRT-PCR مورد بررسی قرار گرفت. بررسی نتایج مولکولی دادهها نشان داد که ژنهای رمزکننده کیتیناز و گلوکاناز بهعنوان آنزیمهای کلیدی در تخریب دیواره سلولی قارچها، بیان بیشتری در ژنوتیپ مقاوم (لاین104) داشتند. سطح در ژنوتیپ نیمهحساس (لاین67) کمتر از ژنوتیپ مقاوم (لاین104) و بیشتر از رقم حساس افضل بود. بالاترین میزان رونوشتهای ژن کیتیناز 12 ساعت پس از تلقیح در ژنوتیپ مقاوم (لاین104) و کمترین میزان بیان در زمان مشابه در رقم حساس دیده شد. سطح بیان دو ژن دیگر (گلوکاناز و پراکسیداز) نیز در ژنوتیپ مقاوم (لاین104) بیشتر از رقم حساس افضل بود. افزایش در تعداد رونوشتهای ژن مپکیناز در ژنوتیپ مقاوم (لاین104) و کاهش آن در رقم حساس افضل، تأییدکننده نقش مسیر کینازی در واکنش فوقحساسیت و پاسخهای دفاعی گیاه جو در برابر بیماری سفیدک پودری جو بود. با توجه به نتایج حاصل در این مطالعه به نظر میرسد واکنش فوقحساسیت در ژنوتیپ مقاوم بلافاصله 6 ساعت پس از آلودگی آغاز شده و مانع نفوذ و گسترش بیمارگر در گیاه میشود. این واکنش در گیاهان نیمه حساسا و حساس جو مشاهده شد و احتمالا به بهدلیل تأخیر در پاسخ گیاهان نیمهحساس و حساس، بیمارگر فرصت کافی برای نفوذ، تکثیر و گسترش در گیاه میزبان را داشته است. از نتایج این تحقیق میتوان در ارزیابی سطح مقاومت ارقام زراعی مورد کشت و همچنین ارزیابی مقاومت در مرحله گیاهچهای لاینهای امیدبخش استفاده نمود.
محمد نادر ابراهیمی، هادی احمدی، مصطفی درویش نیا، داریوش گودرزی، دوره 10، شماره 2 - ( 12-1402 )
چکیده
گندم (Triticum aestivum L., 2n= 6x= 42, AABBDD) مهمترین گیاه استراتژیک درسراسرجهان بهشمار میرود که با تأمین پروتئین، نشاسته، مواد معدنی و ویتامینها، نقش بسیار حیاتی در رژیم غذایی انسانها دارد. بیماری بلایت خوشه گندم (Fusarium head blight: FHB) یکی از مهمترین بیماریهای گندم در مناطق گرم و مرطوب دنیا است که باعث کاهش محصول و کیفیت دانه میشود. عامل بیماری بلایت فوزاریومی سنبله گندم قارچ Fusarium graminearum میباشد. در مطالعه حاضر، بهمنظور تعین ژنوتیپهای مقاوم گندم نان و بررسی برخی صفات مرتبط با عملکرد، 27 رقم و لاین گندم نان در مدت یکسال در مزرعه پژوهشی، دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان کشت و مورد آزمون قرار گرفتند. بهمنظور اعمال تیمار، خوشهها در مرحله آغاز گلدهی بهصورت اسپور پاشی، به عامل بیماری آلوده شدند. نتایج تجزیه واریانس، اختلاف معنیدار آماری بین 27 ژنوتیپ گندم نان مورد بررسی از نظر صفات رشدی، اجزای عملکرد و همچنین عملکرد دانه نشان داد. از نظر عملکرد دانه ارقام 1 (مهدوی)، 3 (شیراز) و 14 (دز) برتری معنیداری در مقایسه با سایر ارقام داشتند. نتایج همبستگی ساده بین صفات و همچنین رگرسیون گام به گام نشان داد که صفات وزن هزاردانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبلچه، طول ریشک و ارتفاع بوته از صفات بسیار مهم در تعیین عملکرد دانه میباشند. بنابراین انتخاب ارقامی که دارای صفات مورد نظر باشند، میتواند تولید عملکرد دانه بالا را تضمین نماید. از نظر میزان درصد بیماری FHB، ارقام شیراز، پیشتاز، قدس و مروارید2 بهعنوان مقاومترین ژنوتیپها شناسایی شدند. با توجه به مقادیر وراثتپذیری عمومی و پیشرفت ژنتیکی برای ارتفاع بوته و همچنین ثبت همبستگی بالای این صفت با عملکرد دانه، میتوان از این صفت بهعنوان صفت مطلوب برای بهبود عملکرد دانه از طریق گزینش استفاده نمود. علاوهبر این، نتایج کلی مطالعه حاضر نشان داد که استفاده از ارقام شیراز، پیشتاز، قدس و مروارید2 در برنامههای بهنژادی برای انتقال ژنهای صفت مقاومت به بیماری بلایت سنبله گندم، مناسب میباشد.
حسین آسترکی، محمود لطفی، ساسان علی نیایی فرد، علی ایزدی دربندی، پیمان شریفی، حسین رامشینی، دوره 10، شماره 2 - ( 12-1402 )
چکیده
بهمنظور انتخاب متحملترین ژنوتیپ طالبی و خربزه به تنش خشکی، تعداد30 توده محلی و رقم در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بروجرد، در سال1397 بررسی گردیدند. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی اجرا شد. تنش خشکی از آغاز میوهدهی اعمال گردید. آبیاری بر اساس میزان تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A (شرایط نرمال: 50میلیمتر و شرایط تنش: 100 میلیمتر) انجام شد. نتایج این مطالعه نشان داد که همبستگی بالا بین عملکرد در شرایط تنش (YS) و آبیاری نرمال (YP) با شاخصهای تحمل به تنش خشکی از جمله MP(میانگین عملکرد)،GMP (میانگین هندسی عملکرد) و STI (شاخص تحمل تنش) وجود داشت. وراثتپذیری عمومی در شرایط تنش خشکی از 81 درصد برای عملکرد میوه در بوته تا 97 درصد برای تعداد میوه متغیر بود. در شرایط تنش خشکی، بالاترین درصد ضریب تنوع ژنتیکی (GCV) برای صفات وزن گوشت و پوست (49 درصد)، تعداد میوه (47 درصد) و کمترین مقدار برای روز تا رسیدگی (4 درصد) بهدست آمد. بر اساس نمودار بایپلات تجزیه به مؤلفههای اصلی تودههای ممقانی، ریشبابا، گرمک، ملون ژاپنی، خربزه شادگان و خربزه نهاوندی بهعنوان متحمل و توده مازندرانی، ازبک یک و گینسنماکوآ بهعنوان حساس به تنش خشکی شناسایی شدند. یافتههای مطالعه حاضر میتواند در فرآیند تلاقی بین تودههای محلی و ارقام تجاری مورد استفاده قرار گرفته و در نهایت موجب تسریع در برنامههای بهنژادی با هدف تولید ارقام متحمل به تنش خشکی طالبی و خربزه شوند.
مریم احساسات وطن، بهرام باغبان کهنهروز، دوره 10، شماره 2 - ( 12-1402 )
چکیده
شیوع جهانی دیابت نوع 2 بهطور مداوم در حال افزایش بوده و در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای دیابت نوع 2 وجود ندارد. پپتید شبه گلوکاگون-1 (GLP-1) بهعنوان یک هورمون طبیعی اینکرتینی کوچک تولید انسولین را به شیوهی وابسته به گلوکز افزایش میدهد. با این حال، نیمهعمر بسیار کوتاه GLP-1 کاربرد درمانی آن را محدود میکند. از دارپین متصل شونده به آلبومین میتوان برای افزایش نیمهعمر سرمی پروتئینهای دارویی، پپتیدها و ترکیبات کوچک استفاده کرد. در این مطالعه، یک نسخه طولانی اثر با پتانسیل خوراکی از آگونیست گیرنده GLP-1 شامل GLP-1 مقاوم به پروتئاز، بهصورت همجوش با دارپین متصل شونده به آلبومین و پنتراتین بهعنوان پپتید نفوذکننده به سلول، بهصورت کپسوله شده در کلروپلاست برای محافظت در برابر سیستم گوارش در سلولهای گیاهی توتون بیان شد. تراریختی موفق کلروپلاستهای توتون با ژنهای رمزکننده پروتئین همجوشی بهواسطه ناقل کلروپلاستی pPRV111A و با استفاده از تفنگ ژنی انجام شد. گیاهان ترانسپلاستوم هموپلاسم پس از سه دوره گزینش در محیط گزینش حاوی 500 میلیگرم در لیتر از اسپکتینومایسین و استرپتومایسین بهدست آمدند. درج تراژن و وضعیت هموپلاسمی در گیاهان ترانسپلاستوم توسط PCR و لکهگذاری سادرن تأیید گردید. آزمون لکهگذاری وسترن تجمع پروتئین همجوشی سهجزئی mGLP1-DARPin-Pen در گیاهان ترانسپلاستوم را تأیید نمود و محتوی پروتئین همجوشی تولید شده در کلروپلاست گیاهان ترانسپلاستوم با استفاده از الایزا، 8/21 درصد پروتئین محلول کل برگ برآورد شد. بیان موفق پروتئین همجوشی طراحی شده در این مطالعه نشان میدهد که تولید GLP-1 در گیاهان، میتواند یک شکل ارزان قیمت و خوراکی از این دارو را برای درمان دیابت نوع 2 فراهم کند.
فروغ جودکی، احمد اسماعیلی، سید سجاد سهرابی، سیده زهرا حسینی، هادی احمدی، دوره 10، شماره 2 - ( 12-1402 )
چکیده
بلوط گالزا (Quercus infectoria) یکی از گونههای کمیاب با خواص دارویی کاربردی از خانواده بلوط است. مطالعات مختلف وجود متابولیتهای ثانویه متعدد با خواص درمانی را در این درخت تأیید کردهاند. با وجود اهمیت این گیاه، ساختار ژنتیکی آن مبهم باقی مانده است. بنابراین شناخت ساختار ژنتیکی این گیاه میتواند بینش ارزشمندی در مورد کاربردهای بالقوه آن در صنایع مختلف ارائه دهد. ریز RNAها یکی از مهمترین عناصر ژنتیکی هستند که در بیوسنتز متابولیتهای مهم در گونههای مختلف گیاهی نقش مؤثری دارند. علیرغم نقش مهم ریز RNAها در گیاهان، تا به امروز هیچ عضوی از این عناصر تنظیمی کوچک در Q. infectoria گزارش نشده است. بنابراین، در مطالعه حاضر، پس از توالییابی و سرهمبندی نوپدید پروفایل بیانی Q. infectoria، اقدام به شناسایی ریز RNAهای محافظت شده گردید. بدین منظور از برگ و ریشه درختان بلوط گالزا در منطقه شینه قلایی و نهال های دوساله در خرمآباد نمونهبرداری شد. برای استخراج RNA کل از روش Djami-Tchatchou استفاده شد. پس از توالییابی RNA با استفاده از پلتفرم Illumina HiSeq 2500 و کیفیتسنجی خوانشهای ایجاد شده، توالی آداپتورها حذف و خوانشهای با کیفیت بالا با استفاده از بسته نرمافزاری Trinity سرهمبندی شدند. برای شناسایی ریز RNAها و ژنهای هدفشان، تمام توالیهای ریز RNA گیاهی از پایگاه داده miRbase دانلود شدند. الگوریتم BLASTn برای شناسایی بالاترین شباهت بین یونیژنها و ریز RNAهای بالغ گیاهی مورد استفاده قرار گرفت. علاوهبر این، BLASTx برای جستجوی پایگاهداده پروتئینهای غیر تکراری برای حذف یونیژنهای کدکننده پروتئین استفاده شد. بررسی پیشبینی ساختار دوم ریز RNA شامل ارزیابی شباهت بین ژنهای بالقوه و توالیهای ریز RNA بالغ با استفاده از ابزارتحت وب mfold صورت گرفت. شناسایی ژن های هدف ریز RNA و هستیشناسی ژن بهترتیب با استفاده از ابزار تحت وب psRNAtarget و نرمافزار OmicsBox انجام شد. پس از پالایش دقیق و سختگیرانه، چهار ریز RNA متعلق به خانوادههای ریز RNAهای حفاظتشده، از جمله qin-miR156، qin-miR399، qin-miR160 و qin-miR172 شناسایی شدند. تجزیه و تحلیل مسیر KEGG نشان داد که ژنهای هدف در مسیر چرخه سیترات نقش دارند. بررسی ژن های هدف ریز RNAها در Q. infectoria و تجزیه و تحلیل شبکه برهمکنشی آنها، در نهایت به شناسایی سه ژن هاب منجر شد. ژنهای هدف ریز RNAهای شناسایی شده با بیوسنتز گروههای آنزیمی مختلف مرتبط بودند، که نشان میدهد اکثر ریز RNAها هیدرولازها، ترانسفرازها و اکسیدوردوکتازها را تنظیم میکنند. با توجه به نقش ریز RNAها در تنظیم بیان عوامل رونویسی و تأثیر آنها بر ژنهای دخیل در بیوسنتز متابولیتهای ثانویه، میتوان از پتانسیل چنین عناصر تنظیمی به عنوان راهنما و کلید در برنامههای بهنژادی بلوط گالزا بهره برد.
|
|
|
|
|
|