زهرا حاجی احمدی، رضا شیرزادیان خرم اباد، محمود کاظم زاد، محمد مهدی سوهانی،
دوره ۴، شماره ۲ - ( ۱۲-۱۳۹۶ )
چکیده
آفت شبپره گوجهفرنگی (Tuta absoluta) از جمله آفات مهم گوجهفرنگی در کشور ایران به شمار میرود. تغذیه این آفت موجب خسارت %۱۰۰-۵۰ به میوه گوجهفرنگی در جهان شده است. ژنcryIAb به بسیاری از گیاهان از جمله ذرت منتقل و موجب حفاظت آنها در مقابل حمله کرم ساقهخوار ذرت شده است. در اکثر مطالعات از پیشبرهای دائمی مانند CaMV۳۵S در فرآیند انتقال ژن به گیاهان استفاده میشود که این امر به دلیل مصرف دائمی انرژی گیاه موجب تغییر در مسیرهای متابولیسمی آن میگردد. پیشبر القا شونده با زخم MPI (Maize Protease Inhibitor) دارای قدرت و کارایی بالاتری از پیشبر CaMV۳۵S است. بنابراین در پژوهش حاضر، برای اولین بار گیاهان گوجهفرنگی تراریخت (رقم فلات) حاوی ژن cryIAb تحت پیشبر MPI تولید شد. پیشبرMPI از گیاه ذرت جدا و در ناقل بیانی pPZP۱۲۲ جایگزین پیشبرCaMV۳۵s گردید. پس از جداسازی ژنcryIAb از ناقل pCIB۴۴۲۱، سازه pPZP۱۲۲:MPI:CryIAb ساخته شد و به سویه AGL۱ آگروباکتریوم منتقل شد. تراریخته نمودن گوجهفرنگی بصورت In planta انجام و گزینش اولیه گیاهان ترایخت در محیط کشتهای حاوی جنتامایسین انجام شد. حضور ژن cryIAb در گیاهچههای مقاوم نسل اول و دوم به ترتیب %۵/۶۲ و % ۵۸/۷۵ با PCR مورد تایید قرار گرفت. حضور پروتئین در لاینهای تراریخت نسل دوم با استفاده از روش لکهگذاری نقطهای پروتئین و به کمک پادتن اختصاصی چند دودمانی پروتئین CryIAb، مورد تایید قرار گرفت. نتایج زیست سنجی گیاهان تراریخته نسل دوم با استفاده از آفت توتا، مقاومت بهبود یافته گیاهان تراریخته علیه آفت را نشان دادند. بنابراین پیشبر القا شونده با زخم MPI میتواند برای ساخت سازههای حاوی ژنهای کد کننده پروتئین حشرهکش (مانند انواع مختلف cry) و تراریختی سایر گیاهان مفید باشد تا ژن مورد نظر صرفا در زمان حمله آفت بیان شود.
