شیرین‌بیان یکی از گیاهان دارویی با ارزش و در معرض انقراض است. شناسایی و معرفی توده‌هایی که ماده مؤثره گلیسیریزین بیشتری دارند از برنامه های اصلاحی مهم است. روش‌های ژنومیکس کارکردی مانند تجزیه و تحلیل توالیهای EST، امکان شناسایی خانواده‌های ژنی حفاظت شده بین گونه‌های مورد مطالعه و بررسی بیان ژن و تفسیر ژنوم را فراهم آورده است. در این پژوهش به منظور شناسایی جنبه‌های مولکولی و تحلیل کارکردی ژنوم و شبکه ژنی دخیل در سنتز گلیسیریزین، ۵۵۹۶۰ توالی EST مربوط به دو گونه مختلف این گیاه و همچنین توالیهای پروتئینی مورد تجزیه و تحلیل بیوانفورماتیکی قرار گرفتند. همچنین جهت اعتبار سنجی نتایج، تغییرات بیان نسبی چهار ژن مهم در مسیر بیوسنتز گلیسیریزین شامل اسکوآلن سنتاز(SQS)، بتا- آمرین سنتاز (BAS)، بتا- آمرین ۱۱- اکسیداز (CYP۸۸D۶) و UDP- گلوکورونسیل ترانسفراز (UGT) مورد بررسی قرار گرفت. پس از پیرایش و کیفیت‌سنجی اولیه توالیها، ۶۴۲۷ توالی کانتیگ و ۳۰۸۹۵ سینگلتون ( ۳۷۳۲۲یونی‌ژن) ایجاد گردید که در مجموع ۲۶۸۸۴۶۶۶جفتباز ( ۷,۰۶درصد) از ژنوم شیرین‌بیان را پوشش دادند. فعالیت عملکردی ژنومی نشان داد که اکثر ژن‌ها در فعالیت کاتالیزوری و فرآیندهای سلولی و متابولیکی نقش داشتند و معلوم شد که این ژن‌ها در درون سلول و اندامک‌های درون سلولی فعالیت میکنند. مکانیابی این دسته از ژن‌ها نشان داد که ژنهای مهم مسیر سنتز گلیسیریزین در شبکه آندوپلاسمی متمرکز شده‌اند. نتایج اعتبار سنجی با استفاده از qRT-PCR نشان داد که در فصل پاییز و در بافت ریزوم، ژنهای BAS ، CYP۸۸D۶، UGT و SQS دارای بیان نسبی بیشتری بودند. نتایج حاصل از این مطالعه می‌تواند برای توا‌لی‌یابی ژنوم، حاشیه‌نویسی (گروه‌های کارکردی)، تنوع ژنتیکی و نیز مطالعات عملکرد مولکولی و ژنومیکسی این گیاه ارزشمند باشد.
