گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان ، s.pourtabrizi@empl.uk.ac.ir
چکیده: (131 مشاهده)
زنگ نواری (زرد)، باعامل قارچی striiformis f. sp. tritici (Pst)Puccinia یکی از مهم‌ترین بیماری‌های گندم در اغلب نقاط دنیا به‌حساب می‌آید. بهترین روش مقابله با این بیماری، ایجاد مقاومت ژنتیکی است. عامل این بیماری خیلی سریع تکامل پیدا می‌کند و به‌همین دلیل مقاومت ناشی از ژن‌های بزرگ اثر شناسایی شده برای مقاومت، شکسته شده است. در این پژوهش ژن‌هایYr5 و Yr15کهمؤثرترین ژن‌های مقاومت در مرحله گیاهچه‌ای هستند، با استفاده از روش تلاقی برگشتی به‌کمک نشانگر به ارقام ایرانی بهاران، رخشان، ستاره، سیوند، پارسی و امینمنتقل شدند. شش پروژه به‌نژادی جداگانه برای انتقال این ژن‌ها به ارقام یاد شده انجام شد.هر رقم با لاین‌های استاندارد 15/6*Avocet‘S’Yr و 5/6*Avocet‘S’Yr (والدهای بخشنده) تلاقی داده شد.نتاج نسل اول(F1) با ارقام ایرانی (والدهای تکراری) تلاقی برگشتیداده شدند. با ژنوتیپ‌یابی 30 بوته تصادفی از نتاج BC1F1در هر پروژه، ژنوتیپ‌های هتروزیگوت حامل ژن مقاومت با استفاده از نشانگر اختصاصی مشخص شد و تلاقی برگشتی دومصورت گرفت. به طور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که در هر جمعیت لاین مقاوم در برابر زنگ نواری را می‌توان با تکرار چند نسل تلاقی برگشتی و یک نسل خودگشنی، ایجاد کرد. انتقال ژن‌های مقاومت به زنگ زرد و هرمی کردن آن‌ها در ارقام مورد بررسی علاوه بر افزایش احتمال ممانعت از کاهش عملکرد در سال‌های اپیدمی این بیماری و ایجاد مقاومت پایدار، از لحاظ زیست محیطی نیز اثرات مطلوبی خواهد داشت.
Bagherzadeh F, Mirahmadi H, Pourtabrizi S, Kazemipour A, Dorraninejad M, Abdoshahi R. Introducing Two Stripe Rust Resistance Genes, Yr5 and Yr15, to Some Iranian Bread Wheat Cultivars Using Marker-Assisted Backcrossing. pgr 2024; 11 (1) URL: http://pgr.lu.ac.ir/article-1-309-fa.html
باقرزاده فاطمه، میراحمدی حنانه، پورتبریزی ثریا، کاظمی پور علی، درانی نژاد مریم، عبدالشاهی روح اله. انتقال دو ژن مقاومت Yr5 و Yr15 در برخی ارقام ایرانی گندم نان با استفاده از تلاقی برگشتی به کمک نشانگر. پژوهش های ژنتیک گیاهی. 1403; 11 (1)
