اهل بلاغت کلام را به لحاظ قابلیت صدق و کذب به خبر و انشا تقسیم می‌کنند.جمله ی انشایی به عکس جمله ی خبری قابل صدق و کذب نیست و پنج گونه ی امری،نهیی،استفهامی،تمنایی و ندایی را دربرمی گیرد.برخی جمله های انشایی دارای اغراض ثانویه هستند.سوره ی اسرا هفدهمین سوره ی قرآن کریم با صد ویازده آیه از سوره های مکی قرآن به شمار می آید.این سوره به لحاظ کاربرد و تنوع کارکرد جمله های انشایی در خور توجه است ونزدیک به پنجاه جمله ی آن، انشایی با مقاصد گوناگون است.جمله های انشاییِ امری بیشترین کاربرد را با کارکرد بالای سیزده مورد دارند. کاربردهای دیگر جمله های انشایی به ترتیب فراوانی از این قرار است: نهی: دوازده مورد با هفت کارکرد.استفهام: نه مورد با هفت کارکرد .تمنّی: پنج مورد با چهارکارکرد و ندا: چهار مورد و سه کارکرد.نکته های درخور یاد این که همه ی جمله های انشایی سوره اسرا دارای مقاصد ثانویه هستند وبرخی جمله ها،غرض های نسبتا بدیع و تازه ای را دربردارند.همچنین پاره ای از جمله ها دارای اغراض چندگانه هستند.مجموعه ی این ویژگی ها،وزن بلاغی این سوره را از نگاه اغراض ثانویه ی جملات،بالا می برد.

اوصاف و نحوه سیر و سلوک حضرت ابراهیم (ع) در قرآن جلوه­ای خاص داشته و از جایگاه ویژه­ای برخوردار است. تاکنون پژوهش­های زیادی با رویکرد سنتی در مورد بعضی اوصاف شاخص ایشان صورت گرفته است. جستار پیش رو نیز به نوبۀ خود در تلاش است ضمن تبیین اوصاف کلی حضرت ابراهیم (ع)، با به­­کارگیری ابزار علم معناشناسی و زبان­شناسی و با روش توصیفی ـ تحلیلی به تبیین اوصاف «حنیف، مسلم، أمه، أسوه و أواه» بپردازد. بررسی­ها نشان می­ دهد رویکرد ریشه­ شناسی در مورد حنیف به دلیل تغییر مدلول آن، بدون ثمر بوده است. در مورد مسلم، ریشۀ آن را از أسلم دانسته و در مورد أمه به تلاقی دو واژه «أم و أمه» و اتصال این دو، بر محور معنای انتزاعی «قاصد و مقصود» گردیده است. پیرامون واژه «أسوه» نیز به دو ریشه سریانی متحدالشکل با دو معنای «زخم را درمان کردن» و «پایه و اساس» رسیده و معنای دوم را هم محتمل دانسته ­اند. در مورد واژه أواه به ریشه عبری أوه به معنای آه کشیدن و نالیدن می­رسد. رویکرد ساختاری معناشناسی، واژگان «حنیف و مسلم»، «مسلم و وسط»، «أمه و أسوه» و «أواه و حلیم» را بر محور جانشینی در یک حوزه معنایی دانسته و به تحلیل مؤلفه­ های معنایی پرداخته و در نهایت، ترسیم انگاره معنایی، نویسنده را در ارائه یک نمونه تحلیل تفسیری از این اوصاف، یاری نموده است.

قرآن کریم، سرچشمۀ علم، معرفت و برنامۀ زندگی سعادتمندانۀ انسان‌ها‌ست و هر کس حسب توانمندی خویش از آن بهره می‌گیرد. شاعران نیز به فراخور ذوق خویش و در جهت مقبول ساختن بیشتر شعر خویش در کلام خود از این منبع لایزال بهره برده‌اند. ورود قرآن کریم به زبان فارسی سبب غنای آن و افزایش دامنه مفردات و مضامین شعری شده و اسلوب شعر فارسی را سهل و ساده ساخته است. نسیمی شیروانی- شاعر دوره تیموری- به واسطۀ آشنایی با قرآن‌کریم- بی‌شک در سخنان خویش از نصّ آن اثر پذیرفته است. وی در خلال اشعار خویش گاهی عین آیات قرآنی را به کار گرفته و گاهی جزئی از آنها را در شعر خویش گنجانده است. نسیمی در پارۀ دیگری از اشعار خویش به مضامین قرآنی- دینی مانند قیامت، توحید و زوال دنیا اشاره نموده است. اشاره به پیامبران(علیهم‌السلام)، که داستان آنها در قرآن کریم بیان شده بخش دیگری از اشعار نسیمی را به خود اختصاص داده است. نویسندگان در این مقاله برآنند با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، الهام‌پذیری نسیمی را از مفردات و عبارات قرآن کریم و نیز داستان‌ها و شخصیت‌های قرآنی و توانایی وی در به کارگیری کلام وحی نمایان سازند.

ادبیّات‌ فارسی که مهم‌ترین بعد هنر ایرانی است بستری مناسب برای عرضه ‌شدن فرهنگ دینی به ‌عنوانِ یکی از دستاوردهای معنوی بوده است. فرهنگ دینی به ‌عنوان‌ یکی از مهم‌ترین‌ خرده‌فرهنگ‌ها تشکیل‌دهندۀ فرهنگِ کلّیِ جامعۀ ایران در پس از اسلام‌، همانند دیگر اجزای پیکرۀ فرهنگ‌ ایرانی، بخش مهمی از درون‌مایه‌‌ها و عواطف شعر فارسی را به‌ خود اختصاص داده است. درون‌مایه‌های دینی که از منبع قرآن کریم و حدیث شریف سرچشمه می‌گیرند موجب بازتاب آیات و احادیث در ادبیات فارسی شده است. در این مقاله نوع بازتاب آیات و احادیث در شعر عشقی، نسیم شمال و بهار مورد بررسی قرار گرفته است. از این رو با معرفی کوتاه فرهنگِ اجتماعی پیش از عصر مشروطه‌ و پس از آن‌ که به ‌سوی الگو‌ی فرهنگیِ جامعۀ غیردینی سوق می‌یافت، با ارائۀ جدول‌ها و آمار، گرایش بهار، نسیم‌شمال و میرزاده‌ عشقی به آیات و احادیث در طول حیات شاعری‌ آنان نشان داده­ شد. دستاورد پژوهش ناظر بر این است ملک‌الشعرای بهار، در دیوان شعری خود، در استفاده از آیات قرآنی و احادیث به ‌ترتیب با 227 آیه و 174حدیث، بالاترین رتبه‌ را نسبت به نسیم‌شمال و عشقی به‌ دست آورده است.