|
شگردهای کاربرد آیات و مضامین قرآنی در دیوان ناصرخسرو
|
| |
|
|
|
چکیده: (582 مشاهده) |
کاربرد آیات قرآن در ادبیات فارسی به‌قدری عمیق و ریشه‌دار است که قرآن را با ادبیات فارسی عجین کرده است. شاعران پارسی‌گو در سروده‌هایشان در قالب تضمین، اقتباس، تلمیح و ... درآیات و مضامین قرآنی بهره‌برداری کرده‌اند. ناصرخسرو شاعر حکیم و متکلّم شیعی در قصایدش که عمدتاً در مدح و منقبت خاندان رسول، اثبات اعتقادات و حقّانیّت فضایل اهل‌بیت و ردّ اتّهام رفض و بی‌دینی از چهره تشیّع است، بسیار به آیات و مضامین قرآنی تمسک جسته است. نحوه کاربرد آیات قرآن و شگردهای او متفاوت و نوعاً بدیع است. نوآوری‌های او در ابداع شیوه‌ها و شگردهای بهره‌مندی از آیات و مضامین قرآنی بعدها مورد تتبّع دیگران قرار گرفت. شگردهای ناصرخسرو که بیش‌تر گزاره‌ای است، در این پژوهش ذیل هفت شگرد، طبقه‌بندی و بررسی گردیده است که عبارت‌اند از: شگرد تضمین، شگرد اقتباس، شگرد تلمیح، شگرد تطبیق، شگرد تصویرسازی، شگرد طنز و شگرد تأویل. ماحصل این نوشتار مشخص می‌کند که گرچه سه شگرد نخست پیش از او نیز در دواوین مشاهده می‌شود، ولی چهار شگرد اخیر که جنبه نوآوری بیش‌تری دارد، پس از ناصرخسرو نیز در سروده‌های دیگران مورد استفاده قرارگرفته است.
|
|
| |
|
|
متن کامل [PDF 1190 kb]
(329 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1401/12/12 | پذیرش: 1401/6/31 | انتشار: 1401/6/31
|
|
|
|
|
|
